تبریز وبسایت

سنگ ابسیدین

سنگ ابسیدین (Obsidian) یک نوع شیشه آتشفشانی طبیعی و نوعی سنگ آذرین میباشد که زمانی گدازه بیرون رانده شده از یک آتشفشان به سرعت با کمترین رشد کریستال سرد می شود، تشکیل می گردد. در بیشتر موارد سنگ ابسیدین در بخش سطحی خاک جامد می شود. شیشه های آتشفشانی که در زیر آب تشکیل شده اند، نام های جایگزینی همانند تاکیلیت و هیالوکلاستیت دارند. استفاده از «شیشه آتشفشانی» به جای «ابسیدین» قطعاً اشتباه نیست، اما باید برعکس آن نیز مراقب باشید – شیشه آتشفشانی همیشه ابسیدین نیست.

ابسیدین دارای تاریخی به قدمت بشریت است. کتاب تاریخ طبیعی نویسنده رومی پلینی بزرگ شامل چند جمله در مورد یک شیشه آتشفشانی به نام ابسیدین (lapis obsidianus) است که به علت شباهت آن به سنگی که توسط Obsidius (یک کاشف رومی) در اتیوپی یافت شد، به این نام نامگذاری گردید.

مشخصات سنگ ابسیدین

سنگ ابسیدین دارای همان سختی شیشه، یعنی 5 تا 5.5 در مقیاس Mohs می باشد. بافتی صاف و یکنواخت، شکننده با شکستگی صدفی و لبه هایی تیز بوده که معمولا در رنگ سیاه دیده می شود. فاقد لایه بندی، رخ، فولیاسیون، بلورنمایی است. ابسیدین یک سنگ آذرین بوده که هنگامی مواد مذاب آنقدر سریع سرد می شوند که اتم ها قادر به چیدمان خود در یک ساختار بلوری نیستند، تشکیل می گردد. درنتیجه این یک ماده آمورف (بی شکل) و فاقد فرم کریستالی است که بعنوان “مینرالوئید یا کانی وار ” شناخته می شود.

از لحاظ ترکیب شیمایی، ابسیدین اغلب از SiO2 (دی اکسید سیلیکون)، اغلب هفتاد درصد وزنی یا بیشتر تشکیل گردیده است. اکثر ابسیدین ها ترکیبی شبیه به ریولیت و گرانیت دارند. گرانیت ها و ریولیت ها می توانند از همان ماگمای ابسیدین تشکیل شوند و اغلب از نظر جغرافیایی با ابسیدین مرتبط هستند. به ندرت شیشه های آتشفشانی با ترکیبی شبیه بازالت و گابرو یافت می شود. این سنگ های شیشه ای «تاکیلیت tachylyte» نام دارند.

انواع ابسیدین کدامند؟

وجود اینکلوژنها و رگه ها موجب انواع گوناگونی از ابسیدین با ظاهری متفاوت می شود. تغییرات در ترکیب ماگما و محتوای آب اغلب در طول فوران و استقرار زیرسطحی جریان های ابسیدین رخ می دهد. ویسکوزیته بالای ابسیدین مذاب، از اختلاط موثر این ماگماها جلوگیری می کند و در نتیجه ابسیدین با لایه ها یا رنگ های مختلف “رگه ای” می شود. هر یک از این رگه ها یا خطوط ممکن است نشان دهنده یک پالس مشخص از فوران ابسیدین باشد.

اگر دو حباب آبنبات تافی سبز و قرمز را در نظر بگیرید که با هم مخلوط شده اند، می توانید فرآیندی را که منجر به ایجاد ابسیدین رگه ای می شود، تجسم کنید. با مخلوط شدن حباب ها، رگه های رنگی مشخصی از تافی قرمز و سبز ایجاد می شود. در مورد ابسیدین، جریان آهسته ماگمای سفت و چسبناک دور از دریچه منبع، اختلاط مورد نیاز برای ایجاد انواع رگه‌دار (از نظر رنگ) ابسیدین را فراهم می‌ سازد.

ابسیدین سیاه (Black Obsidian)

ابسیدین سیاه به راحتی در دسترس است و ذخایر عظیمی از آن در بخش های غربی ایالات متحده پراکنده شده است. استفاده از آن در جواهرات کمی محدود است، مگراینکه کیفیت بالایی داشته باشد.

جهت مطالعه ادامه مطلب کلیک کنید